درس خارج اصول 10

مدرسهِ علميّهِ آية الله العظمي گلپايگاني / استاد جواد مروي / 13 آبان 1398

هر کسي که مي خواهد از اين حديث اصالة البرائة را استفاده کند بايد دو نکته را ملاحظه کند. اوّل اين که ورود به عنوان وصول به مکلّف است و دوّم اين که نهي يعني نهي از شيء به عنوان اوّلي. زيرا ضمير "فيه" در روايت "کلّ شيئ مطلق حتّي يرد فيه نهي" به شيئ بر مي گردد و ظهور دارد در اين که خود شيئ بما هو شيئ منهيّ عنه باشد. لذا با هر شيئي که بر خورد کرديم و نهيي از آن نرسيده بود در مورد آن آزاديم. مرحوم که دلالت حديث را بر برائت قبول ندارند کلام شيخ را در سه مرحله رد مي کنند:

مرحله اوّل: آن نکته اي را که مرحوم شيخ ذکر نکردند به اين بيان که ورود به معناي حصول است يا صدور مرحوم از همين نکته براي اشکال به شيخ استفاده مي کنند و مي فرمايند کلام شيخ زماني صحيح است و مثبت برائت است که ورود به معناي حصول به مکلّف باشد اما اگر ورود به معناي صدور حکم از مولا باشد حديث ربطي به برائت نخواهد داشت و معنايش اين خواهد شد که هر شيئي مطلق است تا زماني که نهيي به عنوان اوّلي از مولا صادر شود و اگر ما يقين حاصل کنيم که نهيي صادر نشده است آزاديم و اين ديگر ربطي به برائت نخواهد داشت. مرحوم در ادامه اضافه مي کنند که ما ادّعا داريم ورود ظهور دارد در صدور نه وصول به مکلّف. شاهد اين است که ما مي توانيم بگوييم "ورد من المولا نهي و لم يصل اليّ". يعني اين نهي صادر شده است.